Image
Routekaart Verduurzaming Monumenten
De website voor en door de partners van de routekaart.
Samen op weg naar toekomstbestendig erfgoed
Routekaart Verduurzaming Monumenten
Aanleiding Routekaart
Over de Routekaart
Doelstelling en strategie
Activiteiten
Belangrijke documenten
Onderzoeken
Deelnemers Routekaart
Waarom verduurzamen monumenten?
De monumentensector wil verduurzamen en daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. De verduurzaming van monumenten is niet alleen noodzakelijk om de klimaatdoelstellingen te halen, maar is ook essentieel om het gebruik en daarmee de instandhouding van monumenten, ook bij toenemende energiekosten, in de toekomst aantrekkelijk te houden. Organisaties uit de monumentensector, van overheden tot adviesbureaus, bundelen hun activiteiten onder de noemer Routekaart Verduurzaming Monumenten.
Op deze site is te lezen wat de deelnemers aan de Routekaart bedenken, organiseren of onderzoeken om de verduurzaming van monumenten te bevorderen.
Wat is de Routekaart Verduurzaming Monumenten?
De Routekaart Verduurzaming Monumenten bevat de gezamenlijke strategie van alle betrokken organisaties om te komen tot verduurzaming van monumenten en daarmee tot de nodige CO₂-reductie. Het verduurzamen van de monumenten staat centraal, maar zeker zo belangrijk is het behoud van de monumentale waarden en het in gebruik houden van monumenten. De Routekaart Verduurzaming Monumenten is een van de twaalf Routekaarten voor maatschappelijk vastgoed. Al die Routekaarten samen moeten leiden tot het behalen van de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs voor de maatschappelijk vastgoedsector. In het najaar van 2018 heeft de monumentensector een eerste Routekaart verduurzaming monumenten aangeboden aan de klimaattafel `gebouwde omgeving’.
Wat wil de monumentensector bereiken met deze Routekaart?
De betrokken organisaties uit de monumentensector willen een CO₂-reductie van 40% in 2030 en 60% in 2040 realiseren, als gemiddelde over de gehele monumentenvoorraad in Nederland. Daarbij moet er een balans gevonden worden tussen energie- efficiëntie (eerst besparen, dan opwekken), kostenefficiëntie en behoud van monumentale waarden. Zo zorgen wij samen voor toekomstbestendig erfgoed.
Strategie
CO₂-reductie bereiken we alleen wanneer eigenaren van monumenten in actie komen. De organisaties die meedoen aan de Routekaart Verduurzaming Monumenten hebben hier allemaal een rol in. Samen kijken we hoe we de ondersteuning van eigenaren nog effectiever kunnen maken.
De onderdelen van de Routekaart Verduurzaming Monumenten zijn:
- Particuliere en professionele eigenaren gaan we nog beter helpen bij de verduurzaming van hun panden. Voor beide typen eigenaren is een eigen ondersteuningsvorm.
- Met behulp van een ‘kansenmatrix’ maken we inzichtelijk met welke monumenten nu al verduurzaamd kunnen worden en welke beter later aan bod kunnen komen.
- We zetten de instrumenten die we hebben nog beter in. Daarbij hoort bijvoorbeeld ondersteuning van lokaal beleid: dat willen we doen door een gereedschapskist te maken met voorbeelden van instrumenten die werken. Maar ook pilotprojecten en het verbeteren van uitvoeringsrichtlijnen staan op de agenda. En het bestaande energielabel willen we geschikt maken voor monumenten.
- We gaan monitoren, zodat het resultaat van alle inspanningen meetbaar en inzichtelijk wordt. We zorgen voor inzicht in de monumentenvoorraad en in het actuele energieverbruik.
- We willen de samenwerking op het gebied van verduurzamen van monumenten stimuleren. Zodat we onderling als deelnemers van deze Routekaart goede afspraken kunnen maken, maar ook met de partijen van de andere Routekaarten.
- Tot slot delen we alle stappen die we zetten, onze kennis, ervaring en inspirerende voorbeelden graag met iedereen via www.duurzaamerfgoed.nl.
Waar staan we nu en wat kunnen jullie verwachten?
De Routekaart Verduurzaming Monumenten is ‘werk in uitvoering’. We staan aan het begin van een lang traject, tegelijkertijd is er natuurlijk al heel veel werk verzet. Wat er nu al is en bruikbaar is voor anderen, verzamelen we op duurzaamerfgoed.nl. En we vullen dit steeds aan met nieuwe onderzoeken, projecten en voorbeelden.
Belangrijke documenten
Hier staan de belangrijkste documenten over de Routekaart Verduurzaming Monumenten. Naar documenten >>
Onderzoeken
Hier staan de meest recente onderzoeken die in het kader van de Routekaart zijn gedaan. Naar onderzoeken >>
Deelnemers Routekaart
De Routekaart Verduurzaming Monumenten is tot stand gekomen met medewerking van verschillende organisaties die zich bezighouden met beheer, behoud en verduurzaming van monumenten. Al die organisaties uit de monumentensector hebben aangegeven dat ze zich willen inzetten voor verduurzaming van monumenten en zo een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. De deelnemers van Routekaart Verduurzaming Monumenten bestaan uit overheden en andere professionals die betrokken zijn bij het verduurzamen van monumentaal erfgoed.
Wilt u ook deelnemer worden? Klik dan hier.
Soort monumenten
De Routekaart richt zich op alle monumenten met een rijks, provinciaal of gemeentelijke beschermde status. We hebben het over ruim 118.000 objecten. Voor een deel gaat het hier om vastgoed dat valt onder de utiliteitsbouw, maar voor een aanzienlijk deel gaat het ook om particuliere woonhuizen.
Communicatie over de Routekaart
Met duurzaamerfgoed.nl hebben we een centrale plek, waar we kennis kunnen delen op het gebied van verduurzaming van monumenten. Wij willen deelnemers enthousiasmeren en informeren over alle stappen die we zetten binnen de Routekaart. En we willen belangstellenden informeren over de werkwijze, voortgang en successen van de Routekaart.
Duurzame kalender
In deze kalender staan relevante bijeenkomsten over verduurzamen van monumenten. Op de overzichtspagina kunt u alle bijeenkomsten bekijken.
Laat u inspireren door anderen
Bij Initiatieven leest u de initiatieven die ontwikkeld zijn in het kader van de Routekaart Verduurzaming Monumenten. Bij Partnervoorbeelden vindt u middelen of activiteiten, ontwikkeld door onze deelnemers (partners), die bijdragen aan het verduurzamen van monumenten. Ze zijn vaak breder toepasbaar. U vindt hier ook een aantal praktijkvoorbeelden.
Update Monitor Verduurzaming 2023 - tijdens Week van het Duurzaam Erfgoed 2024
Onderdeel van de ‘monitor verduurzaming monumenten’ is een Monitor Energieverbruik Monumenten en Eigenarenonderzoek. Op woensdag 18 september 2024 gaven Patricia de Vries (Nationaal Restauratiefonds) en Jan-Hylke de Jong (Fenicks) een update van de nieuwe resultaten.
Image
Rapportage Monitor Verduurzaming Monumenten 2023
In dit rapport lees je de resultaten van de recent uitgevoerde onderzoek onder monumenteigenaren in 2023, als onderdeel van Monitor Verduurzaming Monumenten. Het is de vijfde monitor na de nulmeting in 2019.
De doelgroep van het onderzoek wordt gevormd door Nederlandse monumenteigenaren (N=555). Het onderzoek is online uitgevoerd door Right Marktonderzoek in de maanden januari 2023 tot en met december 2023.
Image
Loket Duurzame Monumenten Noord-Brabant
Voor eigenaren in Noord-Brabant die hun monument willen verduurzamen en advies en ondersteuning willen bij de realisatie is er nu het Loket Duurzame Monumenten Noord-Brabant. Dit loket is onderdeel van Monumentenwacht Noord-Brabant en mede tot stand gekomen met de ondersteuning van de provincie Noord-Brabant.
Image
Update Monitor Verduurzaming 2023
Onderdeel van de ‘monitor verduurzaming monumenten’ is een monitor Energieverbruik monumenten en Eigenaren onderzoek. Tijdens de Week van het Duurzaam Erfgoed 2023 gaven Sjoerd Slagter (Nationaal Restauratiefonds) en Jan-Hylke de Jong (Fenicks) een update van de nieuwe resultaten.
Image
Monitoringrapportage monumenten 2022
Op 31 mei 2019 heeft de monumentensector de `Routekaart verduurzaming monumenten’ ingediend bij de toenmalige klimaattafel gebouwde omgeving van het Klimaatakkoord. In oktober 2022 is door de Routekaart een monitoringsrapportage aangeleverd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. De rapportage is hier te downloaden.
Image
Rapportage Monitor Verduurzaming Monumenten 2022
In dit rapport lees je de resultaten van de recent uitgevoerde onderzoek onder monumenteigenaren in 2022, als onderdeel van Monitor Verduurzaming Monumenten. Het is de vierde monitor na de nulmeting in 2019.
De doelgroep van het onderzoek wordt gevormd door Nederlandse monumenteigenaren (N=526). Het onderzoek is online uitgevoerd door Right Marktonderzoek in de maanden januari 2022 tot en met september 2022.
Image
Uitkomsten Monitor Verduurzaming Monumenten
Onderdeel van de ‘monitor verduurzaming monumenten’ is een monitor Energieverbruik monumenten en Eigenaren onderzoek. Op woensdag 15 juni 2022 gaven Sjoerd Slagter (Nationaal Restauratiefonds) en Jan-Hylke de Jong (Fenicks) een update van de nieuwe resultaten.
Image
Rapportage Monitor Verduurzaming Monumenten 2021
In dit rapport leest u de resultaten van de recent uitgevoerde onderzoek onder monumenteigenaren, als onderdeel van Monitor Verduurzaming Monumenten. Het is de derde monitor na de nulmeting in 2019.
De doelgroep van het onderzoek wordt gevormd door Nederlandse monumenteigenaren (N=500). Het onderzoek is online uitgevoerd door Right Marktonderzoek in de maanden juli tot en met december 2021.
Image
Partnermiddag 2 feb 2022
Zetten de inspanningen tot nu toe al zoden aan de dijk, zijn we op de goede weg en waar kunnen we de komende tijd het snelst resultaat halen? Hier vind je een kort verslag en de downloads naar de presentaties.
Image
Actie Monitor Verduurzaming Monumenten
Van oktober tot en met december 2021 staat de Monitor Verduurzaming Monumenten weer online! De actiepagina met de link naar de enquête kun je hier bekijken: www.monumenten.nl/monitor. Wij willen je vragen om deze actie te verspreiden onder de particuliere eigenaren in jouw netwerk. Hoe meer respondenten, hoe beter het inzicht!
Image
Rapportage monitor energieverbruik monumenten 2020
Dit rapport Monitor Energieverbruik Monumenten geeft inzicht in het actuele elektra- en gasverbruik van alle rijksmonumenten in de provincie Gelderland, Utrecht en Noord-Holland. De gegevens zijn gebaseerd op gas- en elektra verbruiken in de jaren 2016 tot en met 2019. Voor 2020 is een inschatting gemaakt door de energieleverancier. Het onderzoek is uitgevoerd door Fenicks bv.
Image
Rapportage Monitor Verduurzaming Monumenten 2020
In dit rapport leest u de resultaten van de recent uitgevoerde enquete onder monumenteigenaren, als onderdeel van Monitor Verduurzaming Monumenten. Het is de tweede monitor na de nulmeting in 2019.
De doelgroep van het onderzoek wordt gevormd door Nederlandse monumenteigenaren (N=364). Het onderzoek is online uitgevoerd door Right Marktonderzoek in de maanden juli tot en met december 2020.
Image
Highlights Week van het Duurzaam Erfgoed
De Week van het Duurzaam Erfgoed werd mogelijk gemaakt door de partners van de Routekaart Verduurzaming Monumenten. In deze week deelden we kennis met elkaar uit, deden we inspiratie op en legden we nieuwe verbindingen om de ambitie van de routekaart waar te kunnen maken. Bekijk hier de highlights van deze mooie week.
Image
Onderzoek
Digitale gereedschapskist instrumenten
Voor het bereiken van de doelen van de Routekaart is onderzoek nodig. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de opdracht gegeven aan Mooi Noord-Holland om een digitale ‘gereedschapskist’ te maken met voorbeelden van gemeentelijke beleidsinstrumenten om lokale en regionale overheden te helpen om monumenten en beschermde gezichten mee te nemen in de energietransitie.
Image
Kosten verduurzaming Monumenten
TNO heeft onderzoek gedaan naar de kosten van verduurzaming van rijksmonumenten. Drie verduurzamingsscenario’s zijn uitgewerkt, de CO2-reductie is in kaart gebracht en per pakket zijn de kosten berekend.
Image
Onderzoek
Energieverbruik van monumenten in kaart
Wat is nu het feitelijk energieverbruik van monumenten? Fenicks doet daar onderzoek naar en op 26 november 2020 hield Jan Hylke de Jong een presentatie voor de partners van de Routekaart.
Image
Onderzoek
Belemmeringen verduurzamen monumenten
Voor het bereiken van de doelen van de Routekaart is onderzoek nodig. Het onderzoek van Ecorys gaat over de belemmeringen die eigenaren kunnen ervaren bij de verduurzaming van hun monument en een inventarisatie van alle instrumenten die gemeenten door het hele land inzetten.
Partnervoorbeelden (34)
Méér dan 40 deelnemers
Actueel
Onderstaand treft u de nieuwsberichten aan. Op de overzichtspagina kunt u alle nieuwsberichten bekijken.
