De werkgroep Monitor Verduurzaming Monumenten voert jaarlijks onderzoek uit onder monumenteigenaren. Hoe groot is de behoefte aan verduurzaming, wat is er al gedaan ten opzichte van de ambitie, welke effecten had dat op monumentale waarden en welke hulp heeft een monumenteigenaar nodig bij de verduurzamingsopgave? Deze en vele andere vragen moeten leiden tot inzichten waarmee wij de verduurzamingsdoelstelling voor 2030 kunnen ondersteunen.

In dit rapport lees je de resultaten van het recent uitgevoerde onderzoek onder monumenteigenaren in 2023:

• De interesse om te verduurzamen blijft onverminderd groot. De hoge interesse heeft een duidelijk effect op de bekendheid van de mogelijkheden welke maatregelen de eigenaar weet te nemen.
• Het verlagen van de energierekening is de belangrijkste motivatiefactor om te verduurzamen, maar er is ook een toenemende trend te zien dat vooral woonhuiseigenaren het wooncomfort willen vergroten. Dit hangt samen met een groeiend ervaren ongemak zoals vocht en kou in huis.
• Het wooncomfort wordt volgens de monumenteigenaren negatief beïnvloed door de aanwezigheid van enkel glas, door het ontbreken van isolatie of slechte isolatie. Eigenaren geven aan hier de komende jaren in te gaan investeren.
• Nagenoeg alle monumenteigenaren (95%) hebben al duurzaamheidsmaatregelen genomen. Meestal gebeurt dit op een ‘natuurlijk moment’ zoals na aankoop, restauratie of groot onderhoud. Maar het gebeurt steeds vaker dat monumenteigenaren verduurzamen zonder natuurlijk moment.
• Opvallend is de stijging van eigenaren die aangeeft zonnepanelen aangebracht te hebben (van 19% in 2020 naar 40% in 2023).
• Bijna alle monumenteigenaren zeggen gedrag aan te passen om energieverbruik te verlagen.
• Eigenaren zijn over het algemeen tevreden over de bijdrage die de genomen maatregelen hebben op het wooncomfort, vooral over investeringen in isolerende maatregelen en energievoorzieningen is de monumenteigenaar (zeer) tevreden.
• In toenemende mate lijken de genomen maatregelen een positief effect te hebben op het gasverbruik (van 49% in 2022 naar 56% in 2023).
• Op het elektriciteitsverbruik hebben de maatregelen een iets minder groot (positief) effect.
• Hoewel het merendeel van de monumenteigenaren nog geen extern advies inwint, lijkt men dit wel steeds vaker te doen (41%).
• Als een monumenteigenaar advies over de verduurzaming heeft ingewonnen, dan heeft men vaak een beter zicht (44%) op de besparingsprognose van de duurzaamheidsmaatregelen die men wou treffen dan wanneer geen advies is ingewonnen (29%).
• 83% van de monumenteigenaren verwacht de komende drie jaar verdere duurzaamheidsmaatregelen te nemen.
• De interesse om de komende drie jaar een (hybride) warmtepomp te laten installeren stijgt, net als het investeren in isolerende maatregelen. De overweging om zonnepanelen aan te brengen neemt af.
• De behoefte aan juiste en betrouwbare informatiebehoefte over het verduurzamen van monumenten blijft groot.